Εξωτερικά της δυτικής οχύρωσης της Απτέρας αναπτύχθηκε το κύριο νεκροταφείο της πόλης. Κοντά στην κύρια είσοδο εύπορες οικογένειες κατασκεύασαν μαυσωλεία. Ένα από αυτά είναι το ταφικό μνημείο Ι. Ιδρύθηκε τον 1ο αι. μ. Χ και περιείχε δέκα ταφικές θήκες. Είχε συληθεί πριν καταστραφεί τον 7ο αι. μ. Χ

Σε αυτό ανήκει το ταφικό ανάγλυφο των αρχών του 2ου αι. μ. Χ, ένα από τα καλύτερα έργα του είδους του ως σήμερα στην Κρήτη, που βρέθηκε πεσμένο ακριβώς δίπλα στην είσοδο του μνημείου. Απεικονίζει νεαρό ζεύγος το οποίο πιθανότατα είχε ενταφιαστεί στο μαυσωλείο.