Το ευθύγραμμο θέατρο τοποθετείται χρονολογικά λίγο μετά από την κατασκευή του θεάτρου, στο α’ μισό του 3ου αι. π.Χ, με βάση τα στοιχεία κατασκευής του και την κεραμική θεμελίωσης. Είναι κτισμένο στην πίσω πλευρά του πεταλοειδούς θεάτρου με προσανατολισμό προς τα βόρεια, πιθανώς κατασκευάστηκε με σκοπό να στηρίζει το πρώτο θέατρο και να αντιμετωπίσει τα στατικά του προβλήματα.

Έχει μήκος πενήντα μέτρων με τέσσερις αναβαθμούς, όπως και θεμελιώσεις από δύο ακόμα, ενώ ο αρχικός συνολικός τους αριθμός πρέπει να κυμαινόταν από έντεκα μέχρι δεκατρείς αναβαθμούς, οι οποίοι φιλοξενούσαν περίπου εξακόσιους με εφτακόσιους είκοσι ανθρώπους. Τέσσερις κλίμακες διαιρούν το ευθύγραμμο θέατρο σε τέσσερα περίπου ίσα διαστήματα. Η ύπαρξη λαξεύσεων στις κεντρικές θέσεις οδηγεί στην υπόθεση ότι πρόκειται για καθίσματα επιφανών ανθρώπων.

Η αρχιτεκτονική μορφή του παραπέμπει στους μινωικούς χώρους θέασης όπου τελούνταν θρησκευτικές τελετουργίες και αγώνες στα ανάκτορα της Φαιστού και της Κνωσσού. Κατατάσσεται σε μια ιδιαίτερη κατηγορία μνημείων λόγω του ευθύγραμμου σχήματός του, και φαίνεται να είχε ουσιαστικό ρόλο στην τοπική κοινωνία, διαφορετικό βέβαια απο αυτό που εξυπηρετούσε ένα θέατρο ή ένα στάδιο. Τα περισσότερα από τα πιο γνωστά τέτοια μνημεία ονομάζονται “cultic theatres” γιατί συνδέονταν με ιερά που λάτρευαν χθόνιες θεότητες δηλαδή του κάτω κόσμου ή της Χθόνας δηλαδή της Γης. Στο χώρο αυτό πραγματοποιούνταν τα θρησκευτικά δρώμενα και οι λατρευτικές τελετουργίες του αντίστοιχου ιερού ενώ λίγα είναι τα μνημεία που σχετίζονται με πολιτειακές λειτουργίες.

Εικάζεται ότι ανάλογα με τις ανάγκες που προέκυπταν στην πόλη της Απτέρας, ο χώρος χρησιμοποιούνταν είτε για θρησκευτικές τελετουργίες, είτε για αθλητικές δραστηριότητες είτε ακόμα και για πολιτικές συγκεντρώσεις.