Εποχή του σιδήρου
Γεωμετρική περίοδος (970 – 700 π.Χ)
668 π.Χ: Συνδρομή Απτέρας στο Β΄ Μεσσηνιακό πόλεμο
Ο Παυσανίας, αναφέρει ότι στο Β΄ Μεσσηνιακό Πόλεμο (668 π.Χ), τοξότες από διάφορες
πόλεις της Κρήτης, μεταξύ των οποίων και Απτεραίοι, πολεμούν στο πλευρό των Λακεδαιμονίων εναντίον των Μεσσηνίων.

Πιθοταφή, οικ. Γ. Κελαϊδή (8ος αι.π.Χ)
Αρχαϊκή περίοδος (700-490/80 π.Χ)

Αρχαϊκό κτήριο στην Κυανή Ακτή
Καλυβών (7ος αι. π.Χ)

Αρχαϊκή οικία, Αζοϊρέ (6ος αι. π.Χ)